Η Καλαμπάκα είναι ιστορική κωμόπολη του Νομού Τρικάλων, σε απόσταση 352 χιλιομέτρων από την Αθήνα και 237 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη. Είναι παγκοσμίως γνωστή για τα μοναστήρια που είναι χτισμένα στα βράχια των Μετεώρων, τα οποία προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες.
Το τέμενος του Οσμάν Σαχ ή Κουρσούμ Τζαμί (μολυβένιο τζαμί), είναι χτισμένο στην άκρη της πόλης, στην οδό Καρδίτσας, νότια του ναού Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Αποτελεί ένα μοναδικό στο είδος του αξιοθέατο, καθώς είναι το μόνο σωζόμενο από τα πολλά που υπήρχαν κάποτε στα Τρίκαλα και προστατεύεται από την UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς.
Η Ιερά Μονή Παναγίας Πελεκητής είναι ένα μοναστήρι του 15ου αιώνα που βρίσκεται στη λίμνη Πλαστήρα σε υψόμετρο 1400 μέτρων, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από το χωριό Καρύτσα. Σύμφωνα με την παράδοση, το όνομα "Πελεκητή", οφείλεται στο γεγονός ότι, προκειμένου να χτιστεί το μοναστήρι στον σχεδόν κατακόρυφο βράχο, χρειάστηκε να πελεκηθεί κατόπιν υπόδειξης της Παναγίας, που παρουσιάστηκε στους μάστορες λέγοντας "Θα πελεκήσεις το βράχο με το κοπίδι και θα φτιάξεις μια εκκλησία την οποία θα ονομάσεις Παναγία Πελεκητή".
Η πλούσια θρησκευτική παράδοση της περιοχής, σε συνδυασμό με την επιρροή του Αγίου Όρους, έχει αναδείξει μοναδικής ομορφιάς και αρχιτεκτονικής ναούς, πολλοί από τους οποίους σώζονται από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, ενώ αρκετοί καταστράφηκαν κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε την Παλαιοχριστιανική Βασιλική του Αγίου Γεωργίου στη Νικήτη με το θαυμάσιο ψηφιδωτό δάπεδο του 5ου αιώνα και το Ναό του Αγίου Αθανασίου στην Τορώνη, επίσης Παλαιοχριστιανική Βασιλική του 5ου αιώνα.
Η τελευταία στην ιεραρχία των 20 αγιορείτικων μονών είναι η Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου. Χαρακτηρίζεται από τις φτωχότερες μονές του Άθωνα και οι μοναχοί της ασχολούνται κατά κύριο λόγο με κοπιαστικές αγροτικές εργασίες. Η ίδρυσή της τοποθετείται στα 1086 και σύμφωνα με την παράδοση ξεκινά από τον Μέγα Κωνσταντίνο ενώ ολοκληρώνεται από τον γιό του Κωνστάντα. Άλλοι πάλι αναφέρουν ότι κτήτοράς της υπήρξε ένας μοναχός που καταγόταν από τον Κασταμώνα Παφλαγονίας. Το καθολικό της μονής είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Αγίου Στεφάνου και οικοδομήθηκε το 1867 στα ερείπια του παλαιότερου ναού.
Η Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος είναι γνωστή και ως ρώσικο μοναστήρι. Η ονομασία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι από 1169 το μοναστήρι είχε παραχωρηθεί στους Ρώσους και ανέκαθεν φιλοξενούσε κατά πλειοψηφία Ρώσους αλλά και μοναχούς. Η ίδρυσή του πραγματοποιείται στις αρχές του 11ου αιώνα στη θέση Παλιομονάστηρο, τον 13ο αιώνα περιέρχεται υπό την προστασία Σέρβων ηγεμόνων ενώ κατά τον 17ο αιώνα παρακμάζει λόγω συνεχόμενων επιδρομών.
Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Αθωνικής Χερσονήσου. Κατατάσσεται στη 18η θέση της ιεραρχίας των αγιορείτικων μονών, ενώ διάφορες ιστορικές αναφορές τοποθετούν την ίδρυσή της στα τέλη του 10ου αιώνα. Εντός του 14ου αιώνα λειτούργησε υπό την ηγουμενία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και σε αυτό εγκαταβίωσε για κάποιο διάστημα ο μετέπειτα Πατριάρχης Αθανάσιος Α'. Καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του δέχτηκε πολλές πειρατικές επιδρομές Αγαρηνών και οι εκάστοτε καταστροφές εμπόδιζαν για πολλά χρόνια την πρόοδο και την ανάπτυξή του.
Στο νοτιοδυτικό τμήμα του Αγίου Όρους και ανάμεσα στις Μονές Σιμωνόπετρας και Διονυσίου βρίσκεται η Ιερά Μονή Γρηγορίου. Είναι παραθαλάσσια και περιβάλλεται από ένα ιδιαίτερα όμορφο φυσικό περιβάλλον στο οποίο είναι απόλυτα προσαρμοσμένη. Αποτελεί την 17η ιεραρχικά μονή του Αγίου Όρους και η ίδρυσή της τοποθετείται στο 1310. Ως ιδρυτής της αναφέρεται ο Όσιος Γρηγόριος που υπήρξε μαθητής του δασκάλου της νοεράς προσευχής Αγίου Γρηγορίου του Σιναϊτη.
Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Αθωνικής Χερσονήσου τοποθετείται η 16η στην ιεραρχία Αγιορείτικη Μονή. Αυτή δεν είναι άλλη από την Ιερά Μονή Ξενοφώντος που ιδρύθηκε με πατριαρχικό συγγίλιο που εξέδωσε ο Πατριάρχης Γαβριήλ Δ' και ανεγέρθηκε από τον μοναχό Ξενοφώντα έως το 1010. Πρόκειται για ένα παραθαλάσσιο μοναστήρι του οποίου η σημερινή όψη οφείλεται σε διαδοχικές επεκτάσεις και ανακαινίσεις που ολοκληρώθηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Μονής είναι ότι διαθέτει δύο καθολικά που τιμούν τον προστάτη της Άγιο Γεώργιο.
Στην 15η θέση της ιεραρχικής κατάταξης των Μονών του Αγίου Όρους βρίσκεται η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα. Ιστορικά η ύπαρξη του μοναστηριού καταγράφεται από τα τέλη του 10ου αιώνα αρχικά ως μονύδριο που έφερε την ονομασία Σταυρονικήτα. Η προέλευση του ονόματος είναι συγκεχυμένη καθώς είτε οφείλεται στους δύο μοναχούς Σταύρο και Νικήτα, είτε οφείλεται στον Νικηφόρο Στραβονικήτα που και αυτός πιθανολογείται ως κτήτορας της Μονής.