Ιερά Μονή Εσφιγμένου

Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Αθωνικής Χερσονήσου. Κατατάσσεται στη 18η θέση της ιεραρχίας των αγιορείτικων μονών, ενώ διάφορες ιστορικές αναφορές τοποθετούν την ίδρυσή της στα τέλη του 10ου αιώνα. Εντός του 14ου αιώνα λειτούργησε υπό την ηγουμενία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και σε αυτό εγκαταβίωσε για κάποιο διάστημα ο μετέπειτα Πατριάρχης Αθανάσιος Α'. Καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του δέχτηκε πολλές πειρατικές επιδρομές Αγαρηνών και οι εκάστοτε καταστροφές εμπόδιζαν για πολλά χρόνια την πρόοδο και την ανάπτυξή του. Αυτή πραγματοποιήθηκε μόλις τον 18ο αιώνα και από τότε σώζονται τα περισσότερα κειμήλια. Η περίοδος της ακμής σταμάτησε με τη μεγαλύτερη καταστροφή όταν κατά τη διάρκεια του 1821 το μοναστήρι κατελήφθη από Τούρκους με την πλειοψηφία της αδελφότητας να εκτελείται ή εκδιώκεται. Το καθολικό χρονολογείται από το 1810 και φέρει τοιχογραφίες του 1811 και 1818 που αποδίδονται Γαλατσάνους αγιογράφους. Το παλαιότερο οικοδόμημα της Μονής είναι η τράπεζα η οποία φιλοξενεί αγιογραφίες του 16ου αιώνα, μια σειρά βυζαντινών εικόνων και μια ψηφιδωτή εικόνα του Χριστού. Ο επισκέπτης μαζί με το σκευοφυλάκιο της μονής που περιλαμβάνει πλήθος κειμηλίων δε θα πρέπει να παραλείψει να επισκεφτεί την ιστορική βιβλιοθήκη που φιλοξενεί σπάνια εικονογραφημένα χειρόγραφα. Σήμερα η μοναστική δύναμη της μονής ανέρχεται σε 90 περίπου μοναχούς όμως δυστυχώς εδώ και χρόνια η αδελφότητα παραμένει απομονωμένη από την υπόλοιπη κοινότητα για δογματικούς λόγους. Μάλιστα το 2002 η Ιερά Κοινότητα εξέλεξε νέα αδελφότητα με σκοπό την εκ νέου επάνδρωση του μοναστηριού, η οποία μέχρι στιγμής δεν έχει επιτευχθεί.