Η Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος είναι γνωστή και ως ρώσικο μοναστήρι. Η ονομασία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι από 1169 το μοναστήρι είχε παραχωρηθεί στους Ρώσους και ανέκαθεν φιλοξενούσε κατά πλειοψηφία Ρώσους αλλά και μοναχούς. Η ίδρυσή του πραγματοποιείται στις αρχές του 11ου αιώνα στη θέση Παλιομονάστηρο, τον 13ο αιώνα περιέρχεται υπό την προστασία Σέρβων ηγεμόνων ενώ κατά τον 17ο αιώνα παρακμάζει λόγω συνεχόμενων επιδρομών.
Η Μονή βρίσκεται στη δυτική πλευρά της χερσονήσου και απέχει 15 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα των Καρυών. Πολλοί προσκυνητές επιλέγουν να τη διανύσουν με τα πόδια ώστε να το κατάφυτο περιβάλλον και το μοναδικό τοπίο προς τη θάλασσα, πάντα είναι διαθέσιμη και η επιλογή του μικρού λεωφορείου.
Το μοναστήρι έλαβε τη σημερινή του μορφή γύρω στο 1765, ενώ μεταξύ 1812 και 1821 κατασκευάστηκε το οκτάτρουλο καθολικό του. Το καθολικό που έχει στοιχεία ρωσικής τεχνοτροπίας και αγιογράφησης, είναι αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα και ξεχωρίζει για το τέμπλο αλλά και την τεράστια καμπάνα που είναι η μεγαλύτερη στο Άγιο Όρος και η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο με διάμετρο 2,7 μέτρα και βάρος 13 τόνους.
Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος διαθέτει 35 παρεκκλήσια αλλά και τέσσερις σκήτες, υπηρετείται από 70 περίπου μοναχούς και λειτουργεί με κοινοβιακό καθεστώς. Ο επισκέπτης κατά την παρουσία του εδώ δε θα πρέπει να χάσει την ευκαιρία να επισκεφτεί την πλούσια βιβλιοθήκη που περιλαμβάνει 1.320 ελληνικούς χειρόγραφους κώδικες, 600 σλαβικούς κώδικες και 25.000 έντυπα βιβλία.
