Το 1572 ο μεγάλος Μάγιστρος του τάγματος των ιπποτών Jean de la Cassière ανέθεσε στον διακεκριμένο μαλτέζο αρχιτέκτονα Glormu Cassar τον σχεδιασμό και την ανέγερση του καθεδρικού ναού της Βαλέτας που αργότερα θα αφιερώνονταν στον Άγιο Γεώργιο. Οι εργασίες ανέγερσης ξεκίνησαν το 1573 και ολοκληρώθηκαν το 1578 με το τελικό αποτέλεσμα να είναι εντυπωσιακό καθώς κατά γενική ομολογία ο ναός ξεχωρίζει για την μεγαλοπρέπεια του. Εξωτερικά θα έλεγε κανείς ότι μοιάζει με φρούριο ενώ το εσωτερικό του είναι εξαιρετικά εικονογραφημένο και διακοσμημένο στη γραμμή του μπαρόκ.
Τις τελευταίες δεκαετίες το Ξανθιώτικο καρναβάλι έχει εξελιχθεί σε μία από τις κυριότερες αποκριάτικες εκδηλώσεις της βόρειας Ελλάδας. Αξίζει να σημειωθεί ότι από πολύ παλιά μέχρι την δεκαετία του 1950 οι γιορτές της αποκριάς είχαν κυρίως λαογραφικό χαρακτήρα με έντονη παρουσία των παραδοσιακών θρακιώτικων στοιχείων. Με το πέρασμα των ετών, καινούρια χαρακτηριστικά έχουν ενσωματωθεί στις εκδηλώσεις και σε συνδυασμό με την δημιουργική διάθεση των χιλιάδων καρναβαλιστών που καταφθάνουν στην πόλη από πολλά μέρη της Ελλάδας, το αποτέλεσμα είναι ιδανικό και ταυτόχρονα ξεχωριστό.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια οι συγκεκριμένες εκδηλώσεις έχουν γίνει θεσμός για την πόλη της Ξάνθης. Καλύπτουν όλο το φάσμα των γραμμάτων, των τεχνών και της διασκέδασης προσφέροντας σε ντόπιους και επισκέπτες ένα μοναδικό πακέτο επιλογών ανάλογα πάντα με τα ενδιαφέροντά τους. Συναυλίες, θεατρικά και εικαστικά δρώμενα, λαογραφικοί χοροί και παραδοσιακά συγκροτήματα σας ταξιδεύουν και με έναν αυθεντικό τρόπο και σας μεταδίδουν την πραγματική φυσιογνωμία της πόλης.
Το Λαογραφικό μουσείο της Ξάνθης στεγάζεται σε δύο διώροφα κτίρια που χρονολογούνται από το 1870 περίπου. Ανήκαν στην οικογένεια καπνεμπόρων Κουγιουμτζόγλου και σχεδιάστηκαν σε νεοαναγεννησιακό ύφος από γνωστό ρώσο αρχιτέκτονα. Χαρακτηριστικό της διακόσμησης είναι η χρήση κόκκινων πλίνθων ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν οι εσωτερικές τοιχογραφίες που αποδίδονται σε Γερμανό νεορομαντικό ζωγράφο. Βρίσκεται σχεδόν δίπλα στην πλατεία Μητρόπολης και ανήκει σε μια ευρύτερη περιοχή που αποτελούσε το κέντρο του ελληνισμού κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας.
Η Δημοτική Πινακοθήκη της Ξάνθης στεγάζεται σε ένα αρχοντικό η οικοδόμηση του οποίου τοποθετείται στα μέσα του περασμένου αιώνα. Αποτελεί ένα από τα εξαιρετικότερα δείγματα Δυτικομακεδονικής - Ηπειρωτικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα τα ξυλόγλυπτα ταβάνια, που είναι μοναδικά στην περιοχή. Βρίσκεται σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία της παλιάς πόλης και από το 1993 είναι ιδιοκτησία του Δήμου Ξάνθης. Οι δύο όροφοι του συμπεριλαμβανομένου και ενός ημιυπόγειου χώρου καλύπτουν επιφάνεια 675 τ.μ. και στη μόνιμη έκθεσή τους φιλοξενούν έργα ζωγράφων της πόλης.
Διανύοντας μία απόσταση όχι μεγαλύτερη από 12 χιλιόμετρα μακρυά από το κέντρο της πόλης, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να απολαύσει το επιβλητικής ομορφιάς φυσικό περιβάλλον του ποταμού Νέστου. Οι κατάφυτες όχθες του ποταμού και οι απόκρημνοι βράχοι που βυθίζονται απότομα μέσα στα νερά του δομούν ένα μοναδικό σκηνικό, που σε συνδυασμό με την απουσία θορύβων ανθρώπινης δραστηριότητας μετατρέπουν τον τόπο σε ιδανικό προορισμό ξεκούρασης και ηρεμίας. Στην ευρύτερη περιοχή των τεμπών του ποταμού υπάρχουν γραφικά χωριά αλλά και διαδρομές ή τοποθεσίες που σίγουρα θα πρέπει να εξερευνήσετε.
Ανέκαθεν η ευρύτερη περιοχή της Ξάνθης φημίζονταν για τη θρησκευτική παράδοση και για τα αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης και αρχιτεκτονικής που κοσμούν διάφορες περιοχές της πόλης αλλά και των γύρω χωριών. Συγκεκριμένα τα τέσσερα ιστορικότερα μοναστήρια της Ξάνθης, η Παναγία Αρχαγγελιώτισσα, η Παναγία Καλαμού, η Μονή Ταξιαρχών και ο Άγιος Νικόλαος βρίσκονται περιφερειακά του αστικού κέντρου και σχηματίζουν ένα νοητό σταυρό ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση προστατεύει την πόλη από καταστροφές, σεισμούς και κάθε άλλου είδους πλήγματα.
Η ξεχωριστή ατμόσφαιρα στην Παλιά πόλη της Ξάνθης
Σίγουρα το ομορφότερο τμήμα της Ξάνθης είναι η Παλιά Πόλη. Αυτή βρίσκεται στο βορειότερο τμήμα της πόλης, στο σημείο όπου ξεκινάν οι πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης. Τα διατηρημένα σπίτια και τα στενά σοκάκια προκαλούν έκπληξη στον περιηγητή και ξεχωρίζουν μέσα στον αστικό ιστό μιας σύγχρονης πρωτεύουσας. Ενώ, το γενικότερο σκηνικό αποπνέει μια αρχοντική αύρα που ταξιδεύει τον επισκέπτη σε μια άλλη εποχή.
Το συγκεκριμένο σπήλαιο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης στην παραλίμνια περιοχή που βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας. Χαρακτηρίζεται για τον εντυπωσιακό του σταλακτικό διάκοσμο και περιλαμβάνει 7υπόγειες λίμνες, 10 αίθουσες και 5 διαδρόμους, Η μεγαλύτερη αίθουσα έχει διαστάσεις 45χ17 τετραγωνικά μέτρα και κατά τη διάρκεια όλων των εποχών έχει σταθερή θερμοκρασία γύρω στους 18 βαθμούς Κελσίου με υγρασία 90%.
Η λίμνη της Καστοριάς ή λίμνη Ορεστιάδα, όπως συναντάται με την επίσημη της ονομασία, είναι μία από τις ομορφότερες λίμνες της Ελλάδας και σίγουρα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την φυσιογνωμία της πόλης της Καστοριάς. Έχει χαρακτηριστεί "Μνημείο Φυσικού Κάλλους" από το Υπουργείο Πολιτισμού και είναι επίσημα ενταγμένο στο ευρωπαϊκό δίκτυο περιβαλλοντικής προστασίας «Φύση 2000». Η έκτασή της ξεπερνά τα 28 τετραγωνικά χιλιόμετρα, βρίσκεται 630 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και το μέγιστο βάθος της φτάνει τα 10 μέτρα.