Το Πάρκο ιδρύθηκε το 1992 με προεδρικό διάταγμα, μετά από χρόνιες προσπάθειες για την προστασία του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος των Βορείων Σποράδων και πλέον αποτελεί το πρώτο στο είδος του στην Ελλάδα και ταυτόχρονα το μεγαλύτερο Θαλάσσιο Πάρκο της Μεσογείου και της Ευρώπης γενικότερα.

Το Πατητήρι αποτελεί το κεντρικό λιμάνι και πρωτεύουσα της Αλοννήσου, όπου ζουν οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού. Χτίστηκε μετά το σεισμό του 1965 που κατέστρεψε το Παλιό Χωριό ή Χώρα, γεγονός που είναι εμφανές στην αρχιτεκτονική των σπιτιών, που είναι στην πλειοψηφία τους καινούρια. Πλαισιωμένο από ένα καταπράσινο φυσικό περιβάλλον, το Πατητήρι διαθέτει μία μοναδική ήρεμη ατμόσφαιρα, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για διακοπές χαλάρωσης. Στενά ασβεστωμένα δρομάκια και σκάλες δίνουν μία ιδιαίτερη νότα στο μικρό αυτό λιμάνι με τα κρυσταλλένια καταπράσινα νερά.

Ιστορικό διοικητικό κέντρο

Το χωριό Αλόννησος είναι η "Χώρα" του νησιού, αποκαλείται και "Παλιό Χωριό", ενώ αποτελεί την πρωτεύουσα της Αλοννήσου. Η Αλόννησος (Χώρα) είναι χτισμένη στην κορυφή ενός λόφου, και έχει θέα προς όλα τα σημεία του ορίζοντα, ενώ βρίσκεται σε απόσταση μόλις 3ων χιλιομέτρων από το Πατητήρι που είναι το επίσημο λιμάνι του νησιού. Στα στενά καλντερίμια του οικισμού δεν επιτρέπονται τα αυτοκίνητα, κάτι που ενισχύει την ανόθευτη παραδοσιακή του εικόνα.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Ίος έχει καθιερωθεί ως ένα από τα νησιά με τις καλύτερες παραλίες και κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες έρχονται για να τις γνωρίσουν από κοντά. Η πιο πολυσύχναστη παραλία είναι ο Μυλοπότας, μία αμμουδερή παραλία σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από τη Χώρα, όπου προσφέρεται η δυνατότητα για άπειρα θαλάσσια σπορ. Για ήσυχες βουτιές και χαλάρωση προσφέρονται οι δύο παραλίες της Ψάθης, ο Κάλαμος στα νότια οι Πλάκες λίγο πιο κάτω και η παραλία Κουμπάρας που προσφέρεται και για γυμνισμό.

Ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα αξιοθέατα της Ίου, η Παναγία Γκρεμνιώτισσα δεσπόζει στο λόφο ψηλά στη Χώρα και οφείλει το όνομά της στο γεγονός αυτό, ότι έχει χτιστεί πάνω σ’ έναν απόκρημνο βράχο. Σύμφωνα με το θρύλο, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας κάποιοι Κρητικοί φυγάδευσαν την εικόνα της Παναγίας πάνω σε μία σχεδία για να τη σώσουν και η σχεδία αυτή έφτασε στην Ίο.

Στην Ίο θεωρείται ότι βρίσκεται ο τάφος του μεγαλύτερου ποιητή της αρχαιότητας, Όμηρου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Όμηρος θάφτηκε εδώ επειδή η Ίος ήταν η πατρίδα της μητέρας του, ενώ σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή ο Όμηρος δεν έλυσε ένα αίνιγμα που του έθεσαν οι ντόπιοι και για αυτό το λόγο τον θανάτωσαν. Εκτός από τις αναφορές αρχαίων συγγραφέων, πρόσθετο επιχείρημα στο οποίο στηρίζεται η θεωρία ότι ο τάφος του Ομήρου βρίσκεται στην Ίο, είναι ένα αρχαίο νόμισμα όπου απεικονίζεται από τη μία πλευρά ο Όμηρος και από την άλλη υπάρχει η λέξη “Ιητων”.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ίου βρίσκεται στη Χώρα και στεγάζεται στο Αμοιραδάκειο Μέγαρο, ένα νεοκλασικό του 20ού αιώνα. Ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, για να στεγάσει τα αρχαιολογικά ευρήματα της Ίου που προέκυψαν από τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην αρχαία πόλη της Χώρας και στον προϊστορικό οικισμό του Σκάρκου.

Ο οικισμός της Χώρας είναι η πρωτεύουσα του νησιού, χτισμένη με την παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, γοητεύει με την αυθεντική ομορφιά της. Η Χώρα είναι ο οικισμός που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και των τουριστικών υποδομών του νησιού. Δεσπόζει στο λόφο πάνω από το Γιαλό, το λιμάνι του νησιού, από το οποίο η Χώρα απέχει μόλις 2 χιλιόμετρα. Περίπλοκα στενά σοκάκια, γραφικές καμάρες, κάτασπρα ασβεστωμένα σπιτάκια ενωμένα μεταξύ τους, μικρές πλατείες, αρμονικά συνδυασμένα με το φυσικό περιβάλλον είναι ό,τι θα συναντήσει ο επισκέπτης εδώ.

Πάρος παραλίες για όλα τα γούστα σε μια τεράστια ακτογραμμή

Η Πάρος βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο των Κυκλάδων ανάμεσα σε Νάξο και Αντίπαρο και αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο νησί του νησιωτικού συμπλέγματος. Ανέκαθεν αποτελούσε αγαπημένο τουριστικό προορισμό προσελκύοντας παραθεριστές από Ελλάδα και εξωτερικό. Όμως ο αριθμός των επισκεπτών στο νησί εκτοξεύθηκε μετά το 2016 όταν το ήδη υπάρχον αεροδρόμιο (1982) αναβαθμίστηκε μεγαλώνοντας τον διάδρομό του.

Η "παρία λίθος", όπως ήταν γνωστό το παριανό μάρμαρο κατά την αρχαιότητα, αποτελούσε σημαντική πηγή ανάπτυξης για το νησί από τον 7ο π.Χ. αιώνα, όπου ξεκίνησε η συστηματική εξόρυξη και εκμετάλλευσή του. Το μοναδικής ποιότητας αυτό μάρμαρο, λευκό και καθαρό, σχεδόν διάφανο, είναι αυτό που λαξεύτηκε για να δημιουργηθούν σπουδαία έργα της κλασικής αρχαιότητας, όπως η Αφροδίτη της Μήλου, ο Ερμής του Πραξιτέλη και η Νίκη της Σαμοθράκης. Τα αρχαία λατομεία μαρμάρου βρίσκονται στην τοποθεσία Μαράθι, σε απόσταση 5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Παροικιάς.