Νικήτη

Πληροφορίες για τη Νικήτη, την πρωτεύουσα του Δήμου Σιθωνίας στη Χαλκιδική

Η κωμόπολη της Νικήτης είναι ένας από τους παλαιότερους οικισμούς της Χαλκιδικής και αποτελεί την πρωτεύουσα του Δήμου Σιθωνίας. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Τορωναίου Κόλπου (ή Κόλπου της Κασσάνδρας), ενώ απέχει 102 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 38 χλμ. από τον Πολύγυρο που είναι η πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής. Φιλοξενεί περίπου 3000 κατοίκους, αριθμός που υπερπολλαπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες λόγω του τουρισμού που αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για την περιοχή. Παράλληλα, πολλοί κάτοικοι ασχολούνται με την παραγωγή ελαιολάδου και τη μελισσοκομία που είναι επίσης ένα σπουδαίο κεφάλαιο για τη Νικήτη.

Όνομα και ιστορία της Νικήτης

Η πρώτη γραπτή αναφορά της Νικήτης προέρχεται από αρχεία της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους όπου περιγράφεται οικισμός του 14ου αιώνα ο οποίος αναφέρεται ως "γη του Νεακίτου". Η ονομασία αυτή πιθανότατα προκύπτει από μονή που υπήρξε στο Άγιο Όρος μεταξύ 10ου-11ου αιώνα και έφτιαξε μετόχι στην περιοχή. Στη συνέχεια το μοναστήρι παρήκμασε και εγκαταλείφθηκε, όμως το όνομα παρέμεινε εξελισσόμενο στη σημερινή του μορφή. Οθωμανικά έγγραφα του 15ου αιώνα αναφέρουν τον οικισμό ως “Νικήτο”, ενώ μέχρι το 1988 είχε επικρατήσει η εξέλιξη “Νικήτας” όταν και άλλαξε επίσημα σε Νικήτη.


Κατά την Οθωμανική περίοδο οι κάτοικοι της Νικήτης ήταν κυρίως αγρότες και ψαράδες. Την εποχή της Επανάστασης του 1821 το χωριό που τότε φιλοξενούσε περίπου 700 κατοίκους, είχε ενεργό ρόλο στην επανάσταση της Χαλκιδικής η οποία δυστυχώς έληξε άδοξα και οδήγησε σε σκληρά αντίποινα των Τούρκων οι οποίοι έκαψαν ολοσχερώς το χωριό. Αυτή η καταστροφή  έκανε πολλούς κατοίκους να μετεγκατασταθούν σε νησιά του βορείου Αιγαίου και την Εύβοια, ενώ όσοι παρέμειναν προσπάθησαν να ξαναχτίσουν το χωρίο κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Έτσι δύο από τα σημαντικότερα οικοδομήματα της Νικήτης, η Εκκλησία του Αγίου Νικήτα και το δημοτικό σχολείο, χρονολογούνται από το 1870.


Η Νικήτη, όπως και πολλές άλλες περιοχές της Μακεδονίας, απελευθερώθηκε από τον τούρκικο ζυγό το 1912, ξεκινώντας μια περίοδο επέκτασης και ανοικοδόμησης. Παρόλαυτά, οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και ο εμφύλιος έφεραν δύσκολες στιγμές και άφησαν τα σημάδια τους στην εξέλιξη της Νικήτης. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922 η ανταλλαγή πληθυσμών έφερε στη Νικήτη πολλούς πρόσφυγες.

Νικήτη ένας διάσημος τουριστικός προορισμός της Χαλκιδικής

Τις τελευταίες δεκαετίες η Νικήτη έχει εξελιχθεί σε ένα σημαντικό παραθεριστικό κέντρο που μαγνητίζει πλήθος επισκεπτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η επέκταση του χωριού από τον Παλιό Οικισμό προς την παραλία που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 60’ συνεχίστηκε με γοργούς ρυθμούς δημιουργώντας, παράλληλα με τη σύγχρονη κωμόπολη, ένα όμορφο παραθαλάσσιο θέρετρο πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία. 


Το παραλιακό μέτωπο της Νικήτης φιλοξενεί πλήθος εστιατορίων, ταβέρνες, καφετέριες, μπαρ και πολλά καταστήματα, που μαζί με τη μαρίνα του οικισμού αποτελεί ιδανικό μέρος για περίπατο, φαγητό, ή ποτό. Από την άλλη μια βόλτα στον παραδοσιακό οικισμό της Νικήτης με τα στενά σοκάκια, τη μικρή πλατεία και τον πλάτανο, φέρνει τον επισκέπτη σε ένα άλλο σκηνικό όπου κυριαρχεί η αρχιτεκτονική της μακεδονικής υπαίθρου με τον πετρόχτιστο ναό του Αγίου Νικήτα (1870) να κλέβει την παράσταση.


Εκτός από την κύρια παραλία της Νικήτης που είναι μεγάλη, προσβάσιμη και αμμουδερή, η ακτογραμμή της περιοχής εκτείνεται σε περίπου 25 χιλιόμετρα. Εκεί βρίσκεται μια σειρά από διάσημες παραλίες (Ακτή Λαγόμαντρα, Καλογριά, Άη Γιαννης κ.α) όπου η λευκή άμμος, τα κρυστάλλια νερά και η βλάστηση, που πολλές φορές φτάνει ως το γιαλό, δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό.

Νικήτη μελισσοκομία και εξαιρετικό μέλι

Ένα σπουδαίο κεφάλαιο για την οικονομία της Νικήτης είναι η μελισσοκομία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι η περιοχή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κέντρα μελισσοκομίας στην Ελλάδα. Στη Νικήτη δραστηριοποιούνται περίπου 140 μελισσοκόμοι, ενώ η παραγωγή μελιού ξεπερνά τους 1000 τόνους, αριθμός που αντιστοιχεί στο 12-14% την ετήσιας ελληνικής παραγωγής μελιού. 
Οι επαγγελματίες μελισσοκόμοι της Νικήτης διαθέτουν από 500 έως 1600 κυψέλες ο καθένας και μετακινούνται ανά την Ελλάδα ακολουθώντας την εποχή της ανθοφορίας. Είναι μέλη του Μελισσοκομικού συνεταιρισμού “ΜΕΛΙ ΣΙΘΩΝ” που ιδρύθηκε το 1952 και παράγουν κυρίως ανθόμελο και πευκόμελο, όπως και άλλα είδη μελιού (ελάτης, καστανιάς, πορτοκαλιάς, θυμαρίσιο), αλλά και διάφορα άλλα προϊόντα μελισσοκομίας (βασιλικό πολτό, γύρη, πρόπολη, κερί). Ο Μελισσοκομικός συνεταιρισμός της Νικήτης έχει δικές του εγκαταστάσεις που εκτείνονται σε 4000 τ.μ. και σήμερα είναι ένας από τους μεγαλύτερους και πιο συγχρόνους μελισσοκομικούς συνεταιρισμούς στην Ευρώπη.


Έτσι η επίσκεψη σας στη Νικήτη μπορεί να συνδυαστεί με τη δοκιμή διαφόρων ειδών μελιού, την πληροφόρηση για διάφορα προϊόντα μελισσοκομίας και τις εφαρμογές τους, αλλά και την αγορά μελιού από το κατάστημα του συνεταιρισμού “μελι σίθων".