Πορτάρα

Πορτάρα Νάξος το “σήμα κατατεθέν” του νησιού

Χωρίς αμφιβολία στη βόρεια πλευρά της Χώρας της Νάξου δεσπόζει η Πορτάρα. Πρόκειται για το τμήμα της εισόδου ενός αρχαίου ναού που έχει ταυτιστεί με το νησί της Νάξοτ, ενώ έχει αποτελέσει εξώφυλλο διεθνών ταξιδιωτικών οδηγών, περιοδικών και ιστοσελίδων. Η Πορτάρα Νάξος βρίσκεται στο βόρειο άκρο του λιμανιού, στο νησάκι “Παλάτια” ή “Βάκχος”, το οποίο από το 1919 συνδέεται με το υπόλοιπο νησί με μια στενή λωρίδα γης.

Τι είναι η Πορτάρα Νάξου;

Το αρχαιολογικό μνημείο της Πορτάρας ανήκει στο ναό του θεού Απόλλωνα που άρχισε να χτίζεται τον 6ο αιώνα π.Χ., όμως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Είναι η κύρια πύλη του ναού και έχει ύψος 5,95 μέτρα και πλάτος 3,65 μέτρα και μαζί με το υπέρθυρο (σκαλοπάτι της εισόδου)  στο οποίο εφάπτεται, ζυγίζει περισσότερο από 40 τόνους. Το μάρμαρο από το οποίο είναι κατασκευασμένη η Πορτάρα Νάξου προέρχεται από το λατομείο του Φλεριού που βρίσκεται 10 χιλιόμετρα μακρυά προς την ενδοχώρα του νησιού.

Ο ημιτελής ναός του Απόλλωνα

Ο ναός ξεκίνησε να χτίζεται από τον τύραννο Λύγδαμη το 530 π.Χ.. Ήταν Ιωνικού ρυθμού με μήκος 59 και πλάτος 25 μέτρα. Ακολουθούσε τις προδιαγραφές του ναού του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα και του ναού της Ήρας στη Σάμο. Η κατασκευή του σταμάτησε πιθανότατα εξ’ αιτίας ενός πολέμου ανάμεσα στη Νάξο και τη Σάμο, ενώ λίγο αργότερα ο Λύγδαμης ανατράπηκε από τους Λακεδαιμονίους και τα σχέδια για την ολοκλήρωσή του ναού διακόπηκαν οριστικά. Γύρω στον 5ο αιώνα μ.Χ. στα θεμέλια του ναού ανεγέρθηκε μια πρωτοχριστιανική εκκλησία. Και μετέπειτα, κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας (1207-1537) ο ημιτελής ναός καταστράφηκε ολοκληρωτικά και τα μάρμαρά του χρησιμοποιήθηκαν για άλλες κατασκευές. Μάλιστα, εικάζεται ότι η Πορτάρα και το σκαλοπάτι της εισόδου που σώζονται, δε μετακινήθηκαν λόγω ποτέ του όγκου και του βάρους τους.

Η Πορτάρα Νάξος σήμερα

Η πρώτη εικόνα του επισκέπτη καθώς πλησιάζει με το πλοίο στο λιμάνι της Χώρας δεν είναι άλλη από την Πορτάρα. Το διάσημο αυτό αξιοθέατο προσεγγίζεται από τον στενό πεζόδρομο που ένωσε το νησάκι Παλάτια με τη Νάξο το 1919. Καθημερινά η Πορτάρα Νάξος δέχεται πλήθος επισκεπτών, ενώ ο λόφος που φιλοξενεί την επιβλητική μαρμάρινη πύλη θεωρείται ιδανικό σημείο ώστε να απολαύσει κανείς το υπέροχο ηλιοβασίλεμα του Αιγαίου.