Πάσχα στο νησί της Μεγαλόχαρης την Τήνο
Χωρίς αμφιβολία, το όμορφο νησί της Τήνου έχει ταυτιστεί σε μεγάλο βαθμό με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και τον επιβλητικό ναό που τη φιλοξενεί. Εκτός από το Δεκαπενταύγουστο που στο νησί λαμβάνει χώρα μεγαλειώδης γιορτή, ο εορτασμός του Πάσχα αποτελεί μια τεράστια εμπειρία και ταυτόχρονα μια ιδανική ευκαιρία για κάποιον που θέλει να επισκεφτεί το νησί.
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας μια ατμόσφαιρα κατάνυξης διαχέεται στο νησί. Ο ήχος της καμπάνας, οι λειτουργίες που ακούγονται από τους ναούς κάθε ενορίας και ο ανοιξιάτικος αέρας της φύσης που σιγά-σιγά αναγεννάται, δομούν ένα σκηνικό ευλάβειας και μυστηριακής ομορφιάς. Στα χωριά του νησιού λαμβάνουν χώρα έθιμα που ακολουθούνται εδώ και αιώνες, ενώ πολλοί είναι και οι επισκέπτες που καταφτάνουν στο νησί από την ηπειρωτική Ελλάδα και το εξωτερικό.
Μεγάλη Παρασκευή, τα έθιμα και ο επιτάφιος
Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ο κόσμος μαζεύει λουλούδια από τις αυλές του και τα πηγαίνει στην εκκλησία. Εκεί ανύπαντρες κοπέλες στολίζουν τον επιτάφιο της ενορίας τους. Ενώ, το βράδυ της ίδιας μέρας, μετά την απογευματινή ακολουθία του επιταφίου που περιλαμβάνει τα συγκινητικά εγκώμια του επιτάφιου θρήνου γίνεται η περιφορά του επιταφίου. Αυτός περνά από τις γειτονιές της ενορίας, ενώ οι πιστοί ακολουθούν με αναμμένα κεριά σε μια βουβή, μυσταγωγική πομπή. Τέλος, οι επιτάφιοι από όλες τις ενορίες καταλήγουν στον παραλιακό δρόμο της Χώρας της Τήνου όπου και συναντιούνται.
Ο επιτάφιος που μπαίνει στη θάλασσα
Σε μία αρκετά σπάνια διαδικασία για πολλούς, αλλά απόλυτα γνώριμη σε νησιώτες ο επιτάφιος της ενορίας του Αγίου Νικολάου της Χώρας μπαίνει κυριολεκτικά μέσα στο θαλασσινό νερό. Κατά την περιφορά του φτάνει στην παραλία της Σπιτάλιας και ο ιερέας, ακολουθούμενος από τα Εξαπτέρυγα, μπαίνει με τον Επιτάφιο στο νερό, ώστε να κάνει δέηση υπέρ των ναυτικών, αλλά και στη μνήμη όσων χάθηκαν στη θάλασσα. Ταυτόχρονα, ναυτικοί πυρσοί από βάρκες κάνουν κόκκινο τον ουρανό και στην απέναντι βραχονησίδα, ανάβουν τρεις ξύλινοι σταυροί. Μετά τη λιτανεία του επιταφίου, οι νέοι προσπαθούν να ανάψουν όσα περισσότερα κεριά μπορούν σε σπίτια, εκκλησίες, ακόμα και σε νεκροταφεία.
Μεγάλο Σάββατο, Ανάσταση και Κυριακή του Πάσχα στην Τήνο
Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, κατά τη λειτουργία της Πρώτης Ανάστασης, ο ιερέας σκορπίζει δάφνες, ενώ οι πιστοί προσπαθούν να τις πιάσουν στον αέρα για καλή τύχη. Το βράδυ της Ανάστασης, ο κλήρος και ο λαός ψάλει στα προαύλια των εκκλησιών το “Χτιστός Ανέστη”, ενώ τα πυροτεχνήματα έχουν την τιμητική τους. Το βράδυ της Ανάστασης ο κόσμος επιστρέφει στα σπίτια όπου αναμένει το παραδοσιακό αναστάσιμο τραπέζι με μαγειρίτσα, γαρδούμπες και χριστόψωμο.
Το άλλο πρωί την Κυριακή του Πάσχα, σε κάθε γειτονιά, οικισμό, ή χωριό της Τήνου διαχέεται η αξεπέραστη μυρωδιά της τσίκνας από τα αρνιά που γυρνάνε στις σούβλες στις αυλές των σπιτιών. Ενώ τα τραπέζια είναι ήδη γεμάτα με Λούζα, τηνιακό λουκάνικο, ντόπιο τυρί, κόκκινα αυγά και το “τσιμιτό” την παραδοσιακή γλυκιά τυρόπιτα.
Τήνος Πάσχα των Ορθοδόξων και των Καθολικών
Ένα ιδιαίτερο στοιχείο και εν πολλοίς άγνωστο στους περισσότερους, είναι ότι τις τελευταίες δεκαετίες το Πάσχα των Ορθοδόξων και των καθολικών στην Τήνο (αλλά και σε όλη την ελληνική επικράτεια) γιορτάζεται τις ίδιες ημερομηνίες. Αυτό φέρνει κοντά συναισθηματικά τους πιστούς των δύο δογμάτων και δομεί ορισμένες μοναδικές εικόνες. Συγκεκριμένα, μια ιδιαίτερη στιγμή είναι όταν τη Μεγάλη Παρασκευή, σε νησιά όπως η Τήνος η Σύρος και η Κέρκυρα, οι επιτάφιοι Ορθόδοξων και Καθολικών ενοριών συναντώνται στις πλατείες.
Ένα ξεχωριστό έθιμο της Τήνου, λαμβάνει χώρα τη Δευτέρα του Πάσχα όπου πραγματοποιείται το “Γεύμα της Αγάπης” στο χωριό Κτικάδος. Αυτό είναι ένα γεύμα Ορθοδόξων και Καθολικών, που γίνεται κάθε χρόνο ως ένδειξη συμφιλίωσης και ομόνοιας μετά τη χαρμόσυνη είδηση της Ανάστασης.
Η Κυριακή του Θωμά στο χωριό Υστέρνια
Για όσους μπορούν να μεταθέσουν το ταξίδι της επιστροφής για την επόμενη εβδομάδα, την Κυριακή του Θωμά, το χωριό Υστέρνια είναι ο ιδανικότερος προορισμός. Τότε στα Υστέρνια γίνεται το μεγάλο πανηγύρι της Παναγίας της Λακκοτιάνης. Εκεί λαμβάνει χώρα το έθιμο της «ροδαριάς», όπου ντόπιοι και επισκέπτες κάθονται όλοι μαζί σε ένα μακρύ τραπέζι και ανταλλάσσουν λουλούδια και κάρτες με τις ευχές του Πάσχα.
