Ιερά Μονή Ξηροποτάμου

Η Ιερά Μονή Ξηροποτάπου είναι 8η στην ιεραρχία των Αγιορείτικων Μονών. Βρίσκεται στη δυτική πλευρά της αθωνικής χερσονήσου ενώ απέχει 45 λεπτά βαδίσματος από τη Δάφνη μέσω μιας ευχάριστης διαδρομής που κατά το ήμισυ είναι μονοπάτι και κατά το άλλο μισό λιθόστρωτος δρόμος. Ως επικρατέστερη περίοδος ίδρυσης του μοναστηριού θεωρείται αυτή της αρχής του 11ου αιώνα. Ο ιστορικός κτήτορας της μονής είναι ο μοναχός Παύλος Ξηροποταμινός που μόνασε κατά την εποχή του Αγίου Αθανάσιου του Αθωνίτη. Η περίοδος της ακμής της συνδέεται απόλυτα με την περίοδο εξουσίας των Παλαιολόγων, αξίζει όμως να σημειωθεί ότι και κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Μονή συνέχισε να προοδεύει έχοντας ως μέγα ευεργέτη τον Σουλτάνο Σελίμ Β'. Αφορμή αυτής της εξέλιξης στάθηκε η νίκη του Σουλτάνου εναντίον των Μαμελούκων της Τυνησίας που αποδόθηκε στη θαυματουργική εμφάνιση των Αγίων Τεσσεράκοντα Μαρτύρων που είναι και οι προστάτες της μονής. Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να θαυμάσουν τις τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1783, καθώς και το μοναδικό σωζόμενο πρόπλασμα του καθολικού που είναι το γνωστότερο στο Άγιο Όρος. Μεταξύ των κυριότερων κειμηλίων που φυλάσσονται εδώ συμπεριλαμβάνεται το μεγαλύτερο στον κόσμο τεμάχιο Τιμίου Ξύλου που ήταν δώρο του αυτοκράτορα Ρωμανού Α' αλλά και ο λεγόμενος "δίσκος της Πουλχερίας" που βρίσκεται στο ιερό σκευοφυλάκιο. Η Μονή Ξηροποτάμου διατηρεί υπό την επίβλεψή της 16 συνολικά παρεκκλήσια ενώ σήμερα εγκαταβιώνουν στη σε αυτή περίπου 25 μοναχοί.