Η γενέτειρα του ενός από τους επτά σοφούς Αρχαίας Ελλάδας, Θαλή, η Μίλητος υπήρξε μία πόλη της Ιωνίας, στην περιοχή που σήμερα αποτελεί την επαρχία του Αϊδινίου, κοντά στις εκβολές του Μαιάνδρου ποταμού.
Αποτέλεσε σημαντικό λιμάνι της αρχαιότητας, πριν τις προσχώσεις του ποταμού, που την απομάκρυναν από τη θάλασσα και υπήρξε μία από τις 12 πόλεις της Ιωνίας. Στο σχέδιο πόλεως της, που έμοιαζε με σχάρα, στηρίχτηκαν πολλά ρωμαϊκών πόλεων. Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, οι πρώτη κάτοικοι της πόλης, ήταν άποικοι από την Κρήτη το 1500 π.Χ. Κατά τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. η πόλη είχε αποκτήσει τεράστια δύναμη, έχοντας ιδρύσει πολλές αποικίες. Η Μίλητος αποτέλεσε ένα σημαντικότατο κέντρο φιλοσοφίας και επιστήμης, έχοντας αναδείξει προσωπικότητες όπως ο Θαλής, ο Αναξίμανδρος και ο Αναξιμένης. Στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. η Μίλητος τέθηκε υπό την κυριαρχία του Κύρου, βασιλιά των Περσών. Το 502 π.Χ. ξεσπά η Ιωνική Επαναστάση, που ωστόσο καταπνίγεται, με ολέθριες επιπτώσεις για την πόλη, γεγονός που ενέπνευσε την τραγωδία του Φρύνιχου “Μιλήτου άλωσις”, που προκάλεσε αντιδράσεις στο κοινό της Αθήνας. Το 479 π.Χ. η Μίλητος απελευθερώνεται από τους Πέρσες και η πόλη αρχίζει να ανθίζει και πάλι, τόσο οικονομικά, όσο και πολιτιστικά. Η Καινή Διαθήκη αναφέρει ότι Απόστολος Παύλος το 57 μ.Χ. συναντήθηκε με τους πρεσβύτερους της εκκλησίας της Εφέσου, κατά την τρίτη ιεραποστολή του. Κατά τη Βυζαντινή εποχή η Μίλητος έγινε τόπος κατοικίας αρχιεπισκόπων και χτίστηκε ένα μικρό κάστρο επάνω στο λόφο. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατέλαβαν την πόλη τον 14ο αιώνα και τη χρησιμοποίησαν ως εμπορική βάση. Με τις προσχώσεις του ποταμού Μαιάνδρου και την απώλεια του λιμανιού, η πόλη παράκμασε και εγκαταλείφθηκε, ενώ σήμερα τα ερείπια της απέχουν 10 χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Οι πρώτες ανασκαφές στη Μίλητο έγιναν από τον Γάλλο αρχαιολόγο Olivier Rayet το 1873 και ακολούθησαν αυτές του Γερμανού Theodor Wiengand, αν και πολλές φορές διακόπηκαν από τους πολέμους και τις αναταραχές της περιοχής.
Ένα αξιοσημείωτο μνημείο που ήρθε στο φως είναι η Πύλη της Αγοράς της Μιλήτου, που εκτίθεται σήμερα στο Μουσείο της Περγάμου, στο Βερολίνο. Στον αρχαιολογικό χώρο μεταξύ άλλων σώζονται το στάδιο, το αρχαίο θέατρο και τμήμα της αγοράς.
