Παλιά Πόλη της Βαρσοβίας

Μοναδικό αξιοθέατο στο κέντρο της Βαρσοβίας

Η Παλιά Πόλη της Βαρσοβίας βρίσκεται στο ύψος του Βασιλικού Κάστρου στις όχθες του ποταμού Βίστουλα, περίπου 3 χλμ. βόρεια του σύγχρονου κέντρου της πολωνικής πρωτεύουσας.

Από το 1980 συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ως ένα εξέχον παράδειγμα μιας σχεδόν ολικής ανακατασκευής. Και αυτό διότι δέχτηκε εκτεταμένη αναστήλωση μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όπου η Παλιά Πόλη είχε ισοπεδωθεί ολοκληρωτικά. Σήμερα η γραφική της όψη, οι πεζοδρομημένοι δρόμοι και τα πολλά εστιατόρια και καφετέριες στην κεντρική Πλατεία Αγοράς την κάνουν ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Βαρσοβίας.

Παλιά Πόλη Βαρσοβία, η αφετηρία της πολωνικής πρωτεύουσας

Με περίοδο ίδρυσης τον 13ο αιώνα, η Παλιά Πόλη της Βαρσοβίας ορίζει τη δημιουργία του πρώτου οικισμού που επεκτάθηκε γύρω από το κάστρο των Δούκων της Μαζόβιας, στον τόπο του οποίου αργότερα χτίστηκε το Βασιλικό Κάστρο.

Η πρώτη ιστορική καταγραφή της Βαρσοβίας ανάγεται στο 1313 και περιγράφεται ως ένας οικισμός περιβαλλόμενος από πλινθόκτιστα τείχη. Ενώ, η Πλατεία Αγοράς στο κέντρο του οικισμού, οριοθετείται λίγο αργότερα κατά μήκος του κεντρικού δρόμου που συνδέει το κάστρο με την Παλιά Πόλη Βαρσοβία προς τα βόρεια.

Κοινωνικό και πολιτιστικό αποτύπωμα της Παλιάς Πόλης της Βαρσοβίας

Μέσα στους αιώνες, όπως ήταν αναμενόμενο, η περιοχή της Παλιάς Πόλης υπήρξε εμπορικός, οικονομικός και πολιτιστικός κόμβος. Η ανάπτυξη της Βαρσοβίας οδήγησε στην ανέγερση εντυπωσιακών κτιρίων και ναών, ενώ η διαδοχή των ηγεμόνων έφερε ανοικοδόμηση κάστρων και επέκταση αμυντικών υποδομών. Από την άλλη, η δημιουργία νέων συνοικιών και η μετατόπιση του κέντρου είχαν σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση της Παλιάς Πόλης της Βαρσοβίας.

Οι αντιδιαμετρικά διαφορετικές όψεις της περιοχής κατά τον 20ό αιώνα

Μετά τη μετακίνηση εμπορικών και οικονομικών δραστηριοτήτων στο νέο κέντρο της Βαρσοβίας, αλλά και την εκβιομηχάνιση που έφερε εργοστάσια στα περίχωρα της πόλης η Παλιά Πόλη αφέθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως τόπος κατοικιών από αδύναμα οικονομικά κοινωνικά στρωματά.

Είναι χαρακτηριστικό το μυθιστόρημα του Εβραίου συγγραφέα Alter Kacyzne, που περιγράφει την Παλιά Πόλη του 1910 ως μια ιδιαίτερα υποβαθμισμένη γειτονιά με φτωχές οικογένειες Χριστιανών και Εβραίων να συνωστίζονται σε μικρά χωρισμένα διαμερίσματα κτιρίων που κάποτε ήταν αρχοντικές επαύλεις.

Παλιά Πόλη Βαρσοβίας, η ολοκληρωτική ισοπέδωση

Το 1918, μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και την ίδρυση της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας το Βασιλικό Κάστρο έγινε η έδρα του Προέδρου της Πολωνίας και της καγκελαρίας του. Τότε, η υπόλοιπη Παλιά Πόλη Βαρσοβίας, που εκτός από τη φτωχολογιά, συγκέντρωνε από μποέμ καλλιτέχνες έως και οίκους ανοχής, δέχτηκε προσπάθειες αναβάθμισης.

Δυστυχώς, όμως, αυτή η μικρή περίοδος ανάπτυξης ανακόπηκε απότομα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τότε η Παλιά Πόλη και οι ευρύτερες υποδομές της πολωνικής πρωτεύουσας καταστράφηκαν σχεδόν σε απόλυτο βαθμό από ναζιστικούς βομβαρδισμούς.  

Η σχολαστική αναστήλωση και η σημερινή εικόνα της Παλιάς Πόλης της Βαρσοβίας

Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου ακολούθησαν προσπάθειες ανοικοδόμησης που προσπάθησαν να επαναφέρουν την αυθεντική ρυμοτομία και αρχιτεκτονική, προσθέτοντας ίσως κάποιες ελάχιστες πινελιές αναβάθμισης.

Μάλιστα, οι εργασίες αναστήλωσης ήταν τόσο λεπτομερείς που τα μπάζα κοσκινίστηκαν ώστε να χρησιμοποιηθούν τα αρχικά τούβλα και ορισμένα διακοσμητικά στοιχεία. Το τελικό αποτέλεσμα της αναστήλωσης, για το οποίο δούλεψαν πολλοί αρχιτέκτονες, ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένο. Και δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι μερικά χρόνια αργότερα (1980) η Παλιά Πόλη της Βαρσοβίας χαρακτηρίστηκε μνημείο της UNESCO.

Επίσκεψη στην Παλιά Πόλη της Βαρσοβίας

Μια περιήγηση στην παλαιότερη περιοχή της Βαρσοβίας, θα σας φέρει μπροστά σε ιστορικές κατασκευές του 17ο και 18ο αιώνα, αλλά και στο “σήμα κατατεθέν” της περιοχής που είναι το Βασιλικό Κάστρο και τα τείχη της πόλης. Εδώ βρίσκεται ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, μια σειρά από άλλες ιστορικές εκκλησίες και το ημικυκλικό φρούριο Μπαρμπικάν (Warsaw Barbican). Επίσης, στο κέντρο της Παλιάς Πόλης συναντά κανείς την Πλατεία της Αγοράς, με το Άγαλμα της Γοργόνας της Βαρσοβίας στη μέση, όπως και ένα πλήθος εστιατορίων, καφέ και μαγαζιών που φιλοξενούνται περιμετρικά.

Τέλος, η επίσκεψη στην Παλιά Πόλη αξίζει να συνδυαστεί με ένα κονσέρτο πιάνου με κομμάτια του Φρεντερίκ Σοπέν (1810-1849). Του διάσημου Πολωνού συνθέτη που γεννήθηκε στη Ζελαζόβα Βόλα, 46 χλμ. δυτικά της Βαρσοβίας και αφού μετακόμισε με τους γονείς του στην πρωτεύουσα έζησε εδώ μέχρι τα 20 του χρόνια όταν και μετακόμισε στο Παρίσι.