Ηράκλειο η πρωτεύουσα της Κρήτης
Το Ηράκλειο είναι πόλη της Κρήτης βρίσκεται στη βόρεια ακτή του νησιού μεταξύ των πόλεων του Ρεθύμνου και του Αγίου Νικολάου και είναι η πρωτεύουσα της περιφέρειας Κρήτης. Με τον ευρύτερο δήμο της πόλης να φιλοξενεί 177.064 κατοίκους, το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη του νησιού αλλά και η 4η μεγαλύτερη σε πανελλήνιο επίπεδο.
Πως προέκυψε το όνομα "Ηράκλειο"
Σύμφωνα με το μύθο, το όνομα Ηράκλειο προήλθε από τον Ιδαίο Ηρακλή, έναν από τους Κουρίτες, τους δαίμονες που λατρεύονταν στη Φρυγία και στην Κρήτη. Το όνομα της πόλης άλλαξε σε ""Χάνδακας το 823 με την κατάκτηση των Αράβων. Αυτή η ονομασία προέρχεται από την τάφρο του κάστρου της πόλης που στα αραβικά προφέρεται "χάντακ". Ο ίδιος τύπος χρησιμοποιήθηκε από τους Φράγκους (Κάντια) και τους Οθωμανούς (Καντιγιέ), ενώ το 1822 επανήλθε και καθιερώθηκε επίσημα η ιστορική ονομασία Ηράκλειον.
Το Ηράκλειο μέσα στους αιώνες
Η χρονολογία ίδρυσης της πόλης είναι συγκεχυμένη, όμως ο ιστορικός Στράβων (476 π.Χ) την αναφέρει ως ένα από τα τρία επίνεια (λιμάνια) της Κνωσού, ενώ ευρήματα δείχνουν ότι κατοικείται από την 3η χιλιετία π.Χ.. Μέσα στην ιστορία, το Μινωικό επίνειο εγκαταλείπεται και φαίνεται να κατοικείται ξανά την Κλασική εποχή και έπειτα από Ρωμαίους και Βυζαντινούς. Κατακτήθηκε από Άραβες και Σαρακηνούς, το 823, οι οποίοι το μετέτρεψαν σε ορμητήριο πειρατικών επιθέσεων. Το 961, ελευθερώθηκε από τον στρατηγό και μετέπειτα Βυζαντινό Αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, ενώ από το 1204 μέχρι το 1669 αναπτύχθηκε οικονομικά και πληθυσμιακά υπό την ηγεσία των Ενετών. Το 1647 η Οθωμανοί ξεκίνησαν την Πολιορκία του Χάνδακα, η οποία διήρκεσε 22 χρόνια κοστίζοντας τη ζωή σε 30.000 κρητικούς και Ενετούς, όπως και 120.000 Τούρκους. Η πόλη δεν κατακτήθηκε, το 1669 όμως, η συνθηκολόγηση την έφερε στα χέρια των Τούρκων, που κυριάρχησαν μέχρι το 1898, όταν το Ηράκλειο αυτονομήθηκε με την παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων στο πλαίσιο της "Κρητικής Πολιτείας". Τελικά, το 1913 επήλθε η οριστική ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Ηράκλειο μια ανάσα από το κέντρο του Μινωικού Πολιτισμού
Μόλις 5 χιλιόμετρα μακρυά από το κέντρο του Ηρακλείου βρίσκεται η Κνωσός, το μεγαλύτερο και διασημότερο ανάκτορο του Μινωικού Πολιτισμού. Εκεί βρίσκεται ο τόπος όπου από ένας Νεολιθικός οικισμός της 7ης χιλιετίας π.Χ. εξελίχθηκε στο πολιτικό, θρησκευτικό και οικονομικό κέντρο των Μινωιτών. Η πόλη μάλιστα, κατά τη 2η χιλιετία π.Χ., έφτασε στο σημείο να φιλοξενεί 18.000 χιλιάδες κατοίκους.
Η Κνωσός που χάνεται μέσα στο μύθο
Σύμφωνα με την παράδοση στην Κνωσό βρισκόταν η έδρα του θρυλικού βασιλιά Μίνωα, ενώ με το ανάκτορο συνδέονται συναρπαστικοί μύθοι. Όπως αυτός του Λαβυρίνθου με το Μινώταυρο που σκότωσε ο Θησέας, έχοντας για βοήθεια τον μίτο της Αριάδνης. Αλλά και αυτός του Δαιδάλου και του γιου του Ικάρου που δραπέτευσαν από τον Λαβύρινθο με φτερά που κατασκεύασε ο Δαίδαλος.
Οι ανασκαφές που αποκάλυψαν έναν από τους αρχαιότερους πολιτισμούς παγκοσμίως
Οι πρώτες ανασκαφές στην Κνωσό έγιναν το 1878 από τον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό και συνεχίστηκαν από τον Άγγλο Σερ Άρθουρ Έβανς (1900-1913, 1922-1933) όπου και ανακαλύφθηκε ολόκληρο το ανάκτορο. Πολυάριθμα ευρήματα των ανασκαφών της Κνωσού αλλά και συνολικά του Μινωικής Κρήτης εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου που είναι ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα της Ελλάδας.
Ηράκλειο αξιοθέατα παγκόσμιας εμβέλειας
Υπάρχουν στο Ηράκλειο αξιοθέατα που καθρεφτίζουν την εξέλιξη της πόλης μέσα στους αιώνες και προσελκύουν πολλούς επισκέπτες. Από τη μακρά λίστα αυτών, σίγουρα ξεχωρίζουν τα Ενετικά οχυρωματικά έργα του 16ου αιώνα. Το θαλάσσιο φρούριο Κούλες και τα Ενετικά Τείχη που με μήκος 7,5 χιλιόμετρα περικλείουν την παλιά πόλη του Χάνδακα. Τα τείχη αποτελούν τις μεγαλύτερες και οι καλύτερες διατηρημένες Ενετικές οχυρώσεις της Μεσογείου. Ενώ, τα Ενετικά τείχη και η Κνωσός έχουν ανακηρυχθεί από την UNESCO μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς.
Πώς είναι το Ηράκλειο;
Σήμερα το Ηράκλειο αποτελεί ένα σύγχρονο λιμάνι που εξυπηρετεί το μεγαλύτερο κομμάτι της εμπορικής δραστηριότητας του νησιού της Κρήτης. Η οικονομία της πόλης βασίζεται στις υπηρεσίες, το εμπόριο, τη γεωργία, και κυρίως τουρισμό. Στις κοντινές ακτές του φιλοξενεί τουριστικά θέρετρα παγκόσμιου βεληνεκούς, όμως η ταυτότητα της πόλης του Ηρακλείου, σε αντίθεση με τις άλλες τρεις Κρητικές πρωτεύουσες, είναι καθαρά αστική. Περιλαμβάνει έτσι όλα τα οφέλη μιας μεγαλούπολης, αλλά ταυτόχρονα η πολεοδομική και ρυμοτομική της προσέγγιση έχει τα χαρακτηριστικά των μεγάλων ελληνικών πόλεων.
Τουρισμός η "βαριά βιομηχανία" του Ηρακλείου
Το Ηράκλειο είναι μια από τις ταχύτερα τουριστικά αναπτυσσόμενες περιοχές της Ευρώπης, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι το αεροδρόμιο "Νίκος Καζαντζάκης" δέχεται περισσότερες από 3.5 εκατομμύρια αφίξεις σε ετήσιο επίπεδο. Διαθέτει σύγχρονες τουριστικές υποδομές και κάθε χρόνο, από τα μέσα Απριλίου έως τις αρχές Νοεμβρίου, μεγάλο τμήμα του ντόπιου πληθυσμού απασχολείται σε θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον τουρισμό. Το Ηράκλειο προσεγγίζεται με καράβι από τον Πειραιά αλλά και αεροπορικώς μέσω του διεθνούς αεροδρομίου "Νίκος Καζαντζάκης" που το συνδέει με μια σειρά από πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.
