Πού βρίσκεται το Γκέτεμποργκ;
Το Γκέτεμποργκ ή Γετεμπόρι (Göteborg) όμως λέγεται στα σουηδικά αποτελεί, μετά την πρωτεύουσα Στοκχόλμη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σουηδίας. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας και είναι χτισμένο στις εκβολές του ποταμού “Γέτα” (Göta), στο σημείο που τα νερά του συναντούν αυτά των θαλάσσιων πορθμών Κάτεγκατ και Σκάγκερακ (βορειότερα), οι οποίοι συνδέουν της Βαλτική με τη Βόρεια Θάλασσα. Ο αστικός ιστός του Γκέτεμποργκ φιλοξενεί περίπου 675.000 κατοίκους, ενώ ο πληθυσμός των 1,1 εκατομμυρίων στη μητροπολιτική του περιοχή κάνει τη σουηδική πόλη την 5η μεγαλύτερη της Σκανδιναβίας.
Η ίδρυση και εμπορική ανάπτυξη του Γκέτεμποργκ
Η επίσημη ίδρυση του Γκέτεμποργκ έγινε κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου (1618 - 1648) μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών της Ευρώπης, όταν το 1621, ο Σουηδός βασιλιάς Γουσταύος Β’ Αδόλφος εξέδωσε διάταγμα δημιουργίας μιας ισχυρά οχυρωμένης πόλης. Ταυτόχρονα παρείχε σειρά προνομίων και φορολογικών ελαφρύνσεων, αρχικά σε Ολλανδούς και αργότερα σε Γερμανούς και Σκοτσέζους συμμάχους που αποτέλεσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού της πόλης. Πολύ γρήγορα, το Γκέτεμποργκ εξελίχθηκε σε σημαντικό αλιευτικό λιμάνι, ενώ το 1731 με την ίδρυση της Σουηδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, η πόλη άκμασε μέσω του κερδοφόρου εμπορίου με την Κίνα και την Ινδία.
Πώς προέκυψε το όνομα της σουηδικής πόλης;
Το όνομα Γκέτεμποργκ προέρχεται από τους Γεάτες (Götar) μια αρχαία φυλή της νότιας Σουηδίας. Πρόκειται δηλαδή για ένα συνδυασμό του ονόματος της φυλής Γεάτες (Götar) με τη λέξη φρούριο (borg), περιγράφοντας ουσιαστικά το "φρούριο των Γεατών" (Göteborg). Το φρούριο αυτό ήταν ένα τμήμα των αμυντικών οχυρώσεων που χτίστηκαν για να προστατέψουν τις εκβολές του ποταμού Γέτα (Göta). Παράλληλα, έχει υιοθετηθεί σε μεγάλο βαθμό η διεθνής αγγλοποιημένη ονομασία “Γκάθενμπεργκ” (Gothenburg) λόγω των ισχυρών ιστορικών και εμπορικών δεσμών με Άγγλους, Ολλανδούς και Γερμανούς.
Η σημασία και η εξέλιξη του μεγαλύτερου λιμανιού της Σκανδιναβίας
Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσης του, το Γκέτεμποργκ είχε κρίσιμη γεωστρατηγική θέση, καθώς ήταν το μόνο σουηδικό λιμάνι που μέσω των πορθμών Κάτεγκατ και Σκάγκερακ προσέφερε διέξοδο προς τη Βόρεια θάλασσα και τον Ατλαντικό. Ενώ, έπαιξε κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των σύγχρονων συνόρων της Σουηδίας και εξ’ αρχής υπήρξε ο ορισμός μιας πολυπολιτισμικής πόλης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την κατασκευή της πόλης ανέλαβαν έμπειροι Ολλανδοί πολεοδόμοι που δημιούργησαν κανάλια παρόμοια του Άμστερνταμ, ώστε να αποστραγγίσουν την έως τότε ελώδη περιοχή. Μέχρι το 1652, που οι Σουηδοί κέρδισαν πολιτική εξουσία, το Γκέτεμποργκ ακολουθούσε ολλανδική νομολογία, ενώ σημαντική ήταν και η επιρροή των Σκοτσέζων που εγκαταστάθηκαν εδώ. Μάλιστα, ο Γουίλιαμ Τσάλμερς που ήταν γιος ενός Σκοτσέζου μετανάστη με υψηλό προφίλ δώρισε την περιουσία του για την ίδρυση του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Τσάλμερς (1829).
Γκέτεμποργκ ένας οικονομικός, ναυπηγικός και βιομηχανικός κόμβος.
Η αλιεία και το εμπόριο με την Ανατολή (1731) ανέδειξαν το Γκέτεμποργκ ως μια οικονομική δύναμη και μέσα στον 19ο αιώνα, η πόλη ανέπτυξε τη ναυπηγική βιομηχανία. Οι αρχές του 20ού αιώνα βρίσκουν τη σουηδική συμπρωτεύουσα με δεκαπλάσιο πληθυσμό ο οποίος από 13.000 κατοίκους το 1800 ανήλθε σε 130.000 το 1900. Και όντας πλέον ένας σύγχρονος βιομηχανικός κόμβος ανέπτυξε εταιρίες διεθνούς εμβέλειας όπως την αυτοκινητοβιομηχανία Volvo (1927) και μία από τις μεγαλύτερες διεθνώς εταιρείες παραγωγής ρουλεμάν, συστημάτων λίπανσης μηχανών και στεγανοποίησης, την SKF.
Η εικόνα ανάπτυξης και προόδου στο σύγχρονο Γκέτεμποργκ
Μετά από 10ετίες ανάπτυξης, που συνδέθηκαν και με το γεγονός ότι η Σουηδία δεν έλαβε μέρος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Γκέτεμποργκ διαπρέπει στους τομείς της τεχνολογίας των υπηρεσιών και της έρευνας. Επιδεικνύει αύξηση του ΑΕΠ, σταθερά μεγαλύτερη από το μέσο όρο της υπόλοιπης Σουηδίας και συνεχίζει να έχει το ρόλο σημαντικού εμπορικού κόμβου κατέχοντας το 17% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Τέλος, οι αρχές της πόλης προωθούν τη βιωσιμότητα και την πράσινη ανάπτυξη. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι δημόσιες μεταφορές λειτουργούν σχεδόν εξ ολοκλήρου με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ το Γκέτεμποργκ φιλοδοξεί να γίνει σύντομα πόλη “μηδενικού άνθρακα”.
Πώς είναι σήμερα η ζωή στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας
Το Γκέτεμποργκ είναι ένα πράσινο, καθαρό και φιλικό αστικό κέντρο με ποιοτικές υποδομές και καλή ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής για τους κατοίκους της. Η ατμόσφαιρα στην πόλη είναι αρκετά θετική και ενίοτε χαλαρή με τους κατοίκους του Γκέτεμποργκ να θεωρούνται λιγότερο τυπικοί και καθόλου “υπερόπτες” σε σχέση με αυτούς της Στοκχόλμης.
Οι ρυθμοί της καθημερινότητας στο Γκέτεμποργκ είναι σχετικά ήρεμοι, με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να εκμεταλλεύεται τον ελεύθερο χρόνο του σε περιπάτους στα πάρκα και τον αραιά δομημένο αστικό ιστό, ή σε εξορμήσεις στη φύση και τα νησάκια του αρχιπελάγους. Άλλωστε ο σουηδικός όρος “Φριλουφτσλιβ” (Friluftsliv) που προωθεί τις υπαίθριες δραστηριότητες οι οποίες στοχεύουν στην ευεξία και στις εμπειρίες στη φύση, αποτελεί τρόπο σκέψης της πλειοψηφίας των Σουηδών.
Γκέτεμποργκ αξιοθέατα και δραστηριότητες που θα σας προτείναμε:
Μια περιήγηση στον αστικό ιστό αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του Γκέτεμποργκ θα σας χαρίσει εικόνες που περιγράφουν την κουλτούρα και την ταυτότητα της πόλης. Ετοιμαστείτε λοιπόν γιατί υπάρχουν στο Γκέτεμποργκ αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε:
- Η Λεωφόρος Αβενί ή Πύλη του Βασιλιά ( Kungsportsavenyen) αποτελεί ένα σήμα κατατεθέν για τη σκανδιναβική πόλη. Είναι μια επιβλητική λεωφόρος με πολλά καφέ, μπαρ και εστιατόρια που καταλήγει στην πλατεία Γεταπλάτσεν (Götaplatsen) στην οποία βρίσκεται το χαρακτηριστικό άγαλμα του Ποσειδώνα, το Μουσείο Τέχνης του Γκέτεμποργκ, όπως και άλλα πολιτιστικά ιδρύματα.
- Η Κηπουρική Εταιρεία του Γκέτεμποργκ (Trädgårdsföreningen). Ένας παραδοσιακός κήπος του 19ου αιώνα στο κέντρο της πόλης, δίπλα στον κεντρικό σταθμό. Είναι ιδανικός για περίπατο και χαλάρωση και φιλοξενεί πλήθος λουλουδιών, συντριβάνια και θερμοκήπια. Μάλιστα, ένα από αυτά, το γυάλινο θερμοκήπιο Palmhuset είναι εμπνευσμένο από το Crystal Palace του Λονδίνου που χτίστηκε στο Hyde Park το 1851 και καταστράφηκε από φωτιά το 1936.
- Η Εκκλησία των Ψαριών (Feskekörka). Μια ιδιαίτερη σκεπαστή ψαραγορά που μοιάζει με εκκλησία και φημίζεται για τα γκουρμέ προϊόντα και φαγητά.
- Η Συνοικία Χάγκα (Haga). Η παλαιότερη και πιο γραφική γειτονιά του Γκέτεμποργκ, με τη χαλαρή ατμόσφαιρα, τα παλαιοπωλεία και τις πολλές καφετέριες. Εδώ είναι η ιδανική περιοχή για ένα “φίκα” (fika). Τη σουηδική συνήθεια που είναι ένα 20λεπτο διάλειμμα για καφέ και γλυκό, όπως για παράδειγμα ένα ψωμάκι κανέλας (kanelbulle) ή μια μπάλα σοκολάτας (chokladboll).
- To Λούνα-Παρκ Λισεμπέρι (Liseberg). Το πάρκο ψυχαγωγίας που λειτουργεί από το 1923 και είναι το δεύτερο πιο επισκέψιμο θεματικό πάρκο της Σκανδιναβίας, μετά το Τίβολι στην Κοπεγχάγη.
- Το Πάρκο Σλοτσκούγκεν (Slottsskogen) που εκτείνεται σε 135 στρέμματα και ανάγεται στον 17ο αιώνα. Ενώ, όπως περιγράφει και η μετάφραση του ονόματός του (το δάσος του κάστρου) ήταν έκταση που άνηκε στο Παλιό Φρούριο Έλβσμπορι.
- Βόλτα στον ποταμό Γέτα και κρουαζιέρα στο Αρχιπέλαγος του Γκέτεμποργκ. Σε αυτό το τμήμα της πόλης κυριαρχεί η αύρα της ναυτικής ιστορίας του Γκέτεμποργκ. Από εδώ, εκτός από το πλωτό ναυτικό μουσείο Maritiman που περιλαμβάνει 18 πλοία, θα φτάσετε στη χαρακτηριστική περιοχή του λιμανιού Λίλα Μπούμεν (Lilla Bommen). Αυτή υπήρξε το κύριο λιμάνι της πόλης το 1640, ενώ σήμερα, στο ίδιο μέρος, δεσπόζει το κτίριο Λίπστικ (Lipstick) και το ιστιοφόρο Barken Viking που κατασκευάστηκε το 1906 και σήμερα λειτουργεί ως πλωτό ξενοδοχείο. Επίσης, από αυτό το σημείο μπορείτε να επιβιβαστείτε σε πλοιάριο για μια μικρή κρουαζιέρα στο λιμάνι και τα νησάκια του Αρχιπελάγους του Γκέτεμποργκ.
- Τέλος ένα ιδιαίτερο γεγονός για την πόλη είναι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Γκέτεμποργκ. Κάθε χρόνο, στα τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου, η πόλη φιλοξενεί τη σημαντικότερη κινηματογραφική διοργάνωση στη Σκανδιναβία. Μέσα σε 10 ημέρες προβάλλονται περίπου 450 ταινίες και διοργανώνονται καλλιτεχνικές δράσεις και σεμινάρια που προσελκύουν περισσότερους από 160.000 θεατές.
Επίσκεψη στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας
Στον τουριστικό τομέα τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σουηδίας επενδύει σε ποιοτικά στοιχεία με έμφαση τη βιωσιμότητα. Απέχοντας κατά πολύ από την πολυκοσμία και την πίεση άλλων ευρωπαϊκών πόλεων. Μάλιστα, παρότι πρόκειται για ένα εκβιομηχανισμένο προορισμό προσφέρει στους επισκέπτες μια εμπειρία που συνδυάζει τον πολιτισμό τη φύση και τη χαλάρωση.
Χωρίς αμφιβολία, το Γκέτεμποργκ διαθέτει υψηλού επιπέδου τουριστικές και συγκοινωνιακές υποδομές. Ενώ, εδώ μπορεί να φτάσει κανείς με το τρένο από τη Στοκχόλμη σε 3 ώρες και 20 λεπτά, όπως και από την Κοπεγχάγη σε 3 ώρες και 45 λεπτά. Ακόμα, η πόλη εξυπηρετείται από το αεροδρόμιο Landvetter που βρίσκεται 25 χλμ. νοτιοανατολικά του αστικού κέντρου και διαθέτει πολυάριθμες πτήσεις σε τοπικούς και διεθνείς προορισμούς.
Πότε είναι η ιδανική εποχή να ταξιδέψετε στο Γκέτεμποργκ;
Η ιδανική περίοδος για μια επίσκεψη στο Γκέτεμποργκ ορίζεται κυρίως μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για ένα διάστημα όπου ο επισκέπτης αποφεύγει το κρύο και ταυτόχρονα μπορεί να παρεβρεθεί σε μια από τις αναρίθμητες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στην πόλη. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η ιδιαίτερη φήμη που διαθέτει το Γκέτεμποργκ στα ψάρια και τα θαλασσινά, με γεύσεις όπως αυτής της σαλάτας “σκάγκενρόρα (skagenröra) να κλέβουν την παράσταση. Ενώ είναι σίγουρο ότι η “χαλαρότερη” σουηδική πόλη με πολλούς φοιτητές (έχει 2 πανεπιστήμια) και ακόμα περισσότερους βιομηχανικούς εργάτες θα σας κάνει να νιώσετε οικεία από το πρώτο λεπτό της παρουσίας σας “εντός των τειχών” της πόλης.