Θόλος της Αθηνάς Προναίας

Ίσως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία των Δελφών είναι ο Θόλος της Αθηνάς Προναίας. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό κυκλικό κτήριο που χρονολογείται από το 380 π.Χ και βρίσκεται ανάμεσα στον νεότερο ναό της Αθηνάς και στον Θησαυρό των Μασσαλιωτών. Μέχρι και σήμερα οι αρχαιολόγοι δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν την ακριβή χρήση του οικοδομήματος. Αρκετοί καταλήγουν ότι πρέπει να σχετίζεται με τη χθόνια λατρεία, ενώ ερωτηματικά εγείρει η περιγραφή του περιηγητή Παυσανία που σε καμία περίπτωση δεν το μνημονεύει ως ναό. Μέσα από πλήθος αναφορών πιστοποιείται ότι αρχιτεκτονικά ακολουθεί τους βασικούς ρυθμούς του κλασικού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, ενώ υπεύθυνος για τον σχεδιασμό του αναφέρεται ο Θεόδωρος από τη Φώκαια ή τη Φωκίδα. Το εξωτερικό περιστύλιο περιελάμβανε 20 κίονες δωρικού ρυθμού και οι ανάγλυφες μετόπες της ζωοφόρου κοσμούνταν με παραστάσεις της Τιτανομαχίας και της Κενταυρομαχίας. Στο εσωτερικό του υπήρχαν 10 ημικίονες κορινθιακού ρυθμού ενώ συνολικά το μνημείο ξεχώριζε για για την πολυχρωμία που του προσέδιδε ο συνδυασμός πεντελικού και παριανού μαρμάρου όπως επίσης και η χρήση του σκούρου γαλάζιου ελευσίνιου ασβεστόλιθου. Πολλά τμήματα της ζωοφόρου μπορείτε σήμερα να τα θαυμάσετε στο αρχαιολογικό μουσείο των Δελφών και επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η μερική αναστήλωση μνημείου πραγματοποιήθηκε το 1938.