Μεστά

Το πιο καλοδιατηρημένο μεσαιωνικό χωριό του νησιού, τα Μεστά, βρίσκονται στο νοτιοδυτικό άκρο της Χίου, αποτελώντας ταυτόχρονα το πιο απομακρυσμένο χωριό των Μαστιχοχωρίων. Χτίστηκε την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με μία μοναδική αρχιτεκτονική σε πενταγωνικό σχήμα, με σπίτια κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο που δεν έχουν παράθυρα στην εξωτερική πλευρά, καθώς έπαιζαν το ρόλο του τείχους. Μέσα στο κάστρο τα σπίτια ήταν όλα χτισμένα με τον ίδιο τρόπο και τα πάνω δώματα κάθε σπιτιού ήταν χτισμένα στο ίδιο ύψος. Ο λόγος που συνέβαινε αυτό ήταν για την άμυνα της πόλης, καθώς έτσι επιτρεπόταν στους κατοίκους να αμυνθούν σε μια πιθανή επιδρομή. Το χωριό έχει αρκετές εκκλησίες οι οποίες είναι ενταγμένες στον πολεοδομικό ιστό και ξεχωρίζουν μόνο από το λίγο παραπάνω ύψος που έχουν από τα τριγύρω σπίτια. Οι δρόμοι που συνδέουν την κεντρική πλατεία του χωριού με τις πύλες εξόδου από το κάστρο είναι λίγοι και στενοί, και από αυτούς ξεκινούν άλλοι μικρότεροι που δημιουργούν ένα περίπλοκο δίκτυο που συνήθως καταλήγει σε κάποιο αδιέξοδο. Στο κέντρο των Μεστών είναι η κεντρική πλατεία, με ταβέρνες και καφενεία, αλλά και η εκκλησία των Ταξιαρχών, η σημαντικότερη εκκλησία του χωριού, χτισμένη στη θέση του παλιού κυκλικού πύργου του κάστρου. Είναι ένα μοναδικό μέρος, αφού από τη στιγμή που περάσει κανείς την κεντρική πύλη, ή αλλιώς την “Πόρτα του Καπετάνιου”, μεταφέρεται αυτομάτως στην εποχή του Μεσαίωνα και των πειρατών. Στα Μεστά κάθε Καθαρά Δευτέρα αναβιώνει ένα από τα παλαιότερα και πιο ενδιαφέροντα έθιμα του νησιού, αυτό του Αγά, το οποίο έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία και σατιρίζει τους δικαστές της εποχής εκείνης.